Nieuwe regels voor familiale vennootschappen vanaf 2026: wat verandert er?

Vandaag kunnen aandelen van familiale vennootschappen onder bepaalde voorwaarden fiscaal voordelig worden geschonken of geërfd, met een tarief van 0% schenkbelasting of 3%/7% erfbelasting. Vanaf 2026 verdwijnt dat voordeel voor de waarde van onroerende goederen die bestemd zijn voor bewoning, inclusief gronden.

De uitsluiting geldt niet alleen voor vastgoed dat rechtstreeks door de vennootschap wordt aangehouden, maar ook voor onroerend goed dat onrechtstreeks wordt gehouden via dochtervennootschappen met minstens 10% participatie.

Opvallend: de uitsluiting gebeurt zonder nuance. Ook residentieel vastgoed dat in een beroepscontext wordt gebruikt, valt buiten het gunstregime.

Tot nog toe moest een familiale vennootschap aantonen dat ze een economische activiteit uitoefende. Dat criterium verdwijnt. Het begrip reële economische activiteit wordt uit de wet geschrapt, waardoor enkel de aard van de activa nog bepalend is voor het al dan niet toepassen van de gunstregeling.

Om te kunnen bepalen welk deel van de aandelen betrekking heeft op residentieel vastgoed, moet een verslag van een bedrijfsrevisor of gecertificeerd accountant worden toegevoegd aan het dossier. Daarnaast wordt het mogelijk om bij de Vlaamse Belastingdienst (Vlabel) een attest over de waardering aan te vragen:

• Voor de schenkbelasting geldt dit attest 60 dagen.
• Voor de erfbelasting kan het attest bindend zijn.

Na een schenking mag het kapitaal of de inbreng van de vennootschap gedurende de eerste drie jaar niet dalen door uitkeringen. Als die voorwaarde wordt geschonden, wordt alsnog schenk- of erfbelasting geheven op het evenredige deel van de aandelen dat onder het gunstregime viel.

Het Programmadecreet bevat ook andere maatregelen: de vriendenerfenis wordt afgeschaft, alleenstaanden zonder kinderen krijgen een tariefverlaging op de eerste 100.000 euro, en de vrijstelling voor de langstlevende partner stijgt stapsgewijs tot 125.000 euro tegen 2028.

Ondernemers met een familiale vennootschap doen er goed aan om hun successieplanning nog vóór 1 januari 2026 te herbekijken. Een schenking die vóór die datum gebeurt, valt immers nog onder het huidige – gunstigere – regime.